خطر افزایش نقدینگی و رشد پایه پولی در فصل بهار برای اقتصاد ایران - وبلاگ گربه شیشه ای

به گزارش وبلاگ گربه شیشه ای، براساس محاسبات انجام گرفته توسط اداره آنالیز ها و سیاست های مالی بانک مرکزی، حجم نقدینگی در هفته منتهی به 1399.3.29 به 2651 هزار و 460 میلیارد تومان رسید که نسبت به سرانجام سال قبل 7.3 درصد رشد نشان می دهد. همچنین حجم پایه پولی در سرانجام خرداد 1399 به 383 هزار و 470 میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با سرانجام سال قبل 8.8 درصد رشد نشان می دهد.

به گزارش وبلاگ گربه شیشه ای، در حالیکه علت این افزایش از سوی این بانک حمایت های انجام شده از خانوار ها و فعالان اقتصادی در پی شیوع ویروس کرونا و نیز افزایش میزان تنخواه گردان دولت در امسال اعلام شده، رئیس کل بانک مرکزی از اجرای طرح گواهی سپرده یورویی به منظور مدیریت نقدینگی و راهنمایی تورم به سمت هدف 22 درصدی اطلاع داد.

طبق این طرح، بانک مرکزی با سود معین و با فروش به نرخ بازار، نسبت به جمع آوری ریال اقدام می نماید و با تکیه بر ذخایر کافی اسکناس یورویی متعهد می گردد تا عین مبلغ را در زمان سررسید به یورو پرداخت کند.

پیش از این، همتی فروش سهام دولتی و انتشار اوراق بدهی را در کاهش رشد نقدینگی عواملی تاثیرگذار خوانده بود، درحالیکه کارشناسان اقتصادی این عوامل را مشروط به انجام یکسری عوامل، چون انجام صحیح عملیات بازار باز بانکی، انتشار اوراق و حمایت دولت از اقدامات بانک مرکزی برای کنترل تورم و نقدینگی می دانند.

اکنون بانک مرکزی می خواهد با عرضه و فروش اوراق بدهی دولتی به وسیله کارگزاری این بانک و نیز اقدام اخیر آن در مورد اعلام نرخ سپرده پذیری از بانک ها در سطح 10 درصد و در ادامه افزایش آن به سطح 12 درصد، نه تنها تورم را به نرخ هدف گذاری شده 22 درصد برساند، بلکه نقدینگی را هم کنترل کند.

علی دینی ترکمانی

چرایی افزایش نقدینگی و رشد پایه پولی

علی دینی ترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی در مصاحبه با وبلاگ گربه شیشه ای با اشاره به اینکه اگر راه استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی بسته گردد، تا اندازه زیاد بی انضباطی اقتصادی از راه افزایش پایه پولی کنترل می گردد، گفت: اگر بخواهیم این مسئله را به خوبی بشکافیم باید گفت، مسئله افزایش نقدینگی و بی انظباطی اقتصادی یک پدیده درون زا در اقتصاد ایران است، به بیان دیگر ما در عرصه اقتصاد با نهاد های بی شماری روبرو هستیم که به صورت موازی با یکدیگر هستند و این ها بخش عمده ای از بودجه را به اختصاص می دهند.

وی اضافه کرد: همین عامل باعث می گردد که یک دالان تودرتو ایجاد گردد از نهاد های مختلف که می توان نام آن را تودرتوی نهادی گذاشت، منابعی که این نهاد ها مصرف می نمایند و هر سال سرعت رشد آن نیز بیشتر می گردد به رشد نقدینگی ختم می گردد، از سوی دیگر این بودجه هایی که به این نهاد ها اختصاص می یابد، کارکرد مصرفی دارد و صرف امور جاریه می گردد، نه اینکه مصروف موارد عمرانی و سرمایه گذاری گردد، بنابراین در چنین شرایطی بی انظباطی های بودجه ای دولت به معنای تمام ساختار کشور افزایش می یابد که همین موضوع به فراوری بیشتر نقدینگی منجر می گردد.

بیشتر بخوانید:نقدینگی 99 در سه سناریو

دینی ترکمانی گفت: در واقع مسئله ای اصلی اینجاست، عاملی که باعث رشد نقدینگی می گردد وبه تبع آن این رشد نقدینگی به ظرفیت های فراوریی مولد تبدیل نمی گردد، باید مورد اصلاح قرار گیرد، به بیان دیگر این مشکل نهاد های تودرتو باید حل گردد و شرایط معین گردد که چه نهادی در چه عرصه ای باید به آن بودجه تخصیص داده گردد و از این طریق دیگر نباید نهاد های موازی شکل گیرد، در چنین شرایطی مشکل کاهش بودجه های عمرانی و سرمایه گذاری حل می گردد، که این عامل باعث می گردد، همپای طرف تقاصا که طی این سال ها رشد نموده طرف فراوری و عرضه نیز رشد کند و از این رهگذر فشار های تورمی نیز کنترل گردد.

این اقتصاددان نهادگرا با تاکید بر اینکه راه حل دولت برای کنترل نرخ تورم انتشار اوراق بدهی است، بیان داشت: قرار است تا خاتمه سال دولت 150 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی چاپ کند، اما به دلیل اینکه نرخ این اوراق برای مردم جذاب نیست، به نظر می رسد در خوشبینانه ترین حالت تنها یک سوم از این اوراق به فروش رود، از سویی اگر این موضوع محقق گردد، دولت با توجه به کسری بودجه حداقل 100 هزار میلیارد تومانی با وجود فروش این اوراق بدهی، مجبور می گردد دوباره به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول روی بیاورد که نتیجه این امر نیز دوباره افزایش حجم نقدینگی و رشد پایه پولی خواهد بود.

بر اساس گزارش بانک مرکزی نقدینگی در بهار با رشد بیش از هفت درصدی روبرو شده است

مشکل اصلی نقدینگی

وی با اشاره به اینکه به اعتقاد بنده مشکل اصلی نقدینگی سرعت رشد آن نیست، یادآورشد: فی نفسه رشد نقدینگی زمانی بد می گردد که این نقدینگی به سمت فعالیت های غیر مولد و سفته بازانه برود که موجبات افزایش تورم را به وجود آورد، مثالش نیز زمان حال است که مشاهده می کنید به دلیل افزایش نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی، مردم برای حفظ ارزش دارایی ها خود به انواع بازار های هجوم برده اند و باعث التهابات شدید در بازار های سرمایه ای مختلف شده اند، البته در این بین مردم تقصیری ندارند، زیرا که تنها آن ها به فکر حفظ دارایی و اندوخته های خود در برابر تورم هستند.

دینی ترکمانی ادامه داد:اگر این نقدینگی به سمت افزایش ظرفیت های فراوریی وهمچنین افزایش سرمایه گذاری های مولد رود، دیگر نقدینگی و افزایش آن نیز دیگر تا این حد برای ما ترسناک نیست، بنابراین مدیریت نقدینگی در اقتصاد بسیار مهم است که متاسفانه در سال ها به خوبی انجام نشده و بیشتر نقدینگی به سمت سفته بازی حرکت نموده است، بنابرابن باید برای تغییر این شرایط، ترکیب نقدینگی را اصلاح کنیم، به بیان دیگر اگر بتوان ترکیب توزیع نقدینگی را عوض کرد و به جای اینکه این پول به سمت فعالیت های سوداگرانه برود، به سمت فعالیت های فراوریی حرکت، می توان از افزایش نقدینگی در جهت مثبت استفاده کرد.

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطر نشان ساخت: در این راستا باید برای انجام دادن این امر، سه اقدام کاهش ریسک سرمایه گذاری های مولد، کم شدن زمان اجرای پژوه های سرمایه گذاری مولد و افزایش بازدهی بخش فراوری صورت پذیرد، تا بتوان افراد سرمایه گذار را ترغیب کرد که در بخش های مولد اقتصادی سرمایه گذاری نمایند، تنها در چنین صورتی است که می تواند نقدینگی را کنترل کرد و به وسیله آ ن نیز به رشد اقتصادی پایدار نیز دست یافت، در غیر این صورت، به مانند زمان حال، این نقدینگی به مانند اسب سرکش به بازار های مختلف سرک می کشد و تمامی آن ها را بهم می ریزد.

منبع: فرارو